Czym jest SIBO/IMO?
Jeżeli pacjent cierpi na wzdęcia, gazy, biegunki lub zaparcia, refluks, bóle brzucha i lekarz nie znalazł przyczyn tych dolegliwości, to może mieć on SIBO (rozrost bakterii w jelitach). Jeśli nagle organizm przestał tolerować laktozę czy fruktozę, to przyczyną takie stanu rzeczy również może być SIBO.
Czym jest SIBO/IMO?
SIBO to skrót pochodzący od angielskiej nazwy Small Intestinal Bacterial Overgrowth, co po polsku oznacza nadmierny rozrost bakterii w jelicie cienkim. To stan, który prowadzi do specyficznych objawów, dolegliwości a nawet schorzeń. Wszystkie one są konsekwencją nadmiernej ilości bakterii w jelicie cienkim. Jelito cienkie nie powinno posiadać zbyt dużo bakterii. Za normę uznaje się mniej niż 103 na ml jego zawartości. W porównaniu do jelita grubego, gdzie normą jest 1012 na ml.
Bakterie, które gromadzone są w przebiegu SIBO nie są bakteriami chorobotwórczymi. Przypominają one te, które znajdują się w jelicie grubym i obejmują głównie gram-ujemne tlenowe i beztlenowe gatunki, które fermentując węglowodany wytwarzają gaz.
Głównym problem w przebiegu SIBO jest ich nadmiar, który jest na niewłaściwym miejscu. W odróżnieniu od jelita grubego, jelito cienkie nie jest do tego przystosowane, co w konsekwencji prowadzi do wielu zaburzeń.
IMO to przerost bakterii produkujących metan. Do niedawna było określane jako SIBO metanowe. Dziś wiadomo, że przerost metanu może być problematyczny zarówno w jelicie cienkim jak i gruby. Nazwa SIBO, która odnosi się do jelita cienkiego (ang. small intestine), i przerostu bakteryjnego (ang. bacterial), nie wydaje się w tym przypadku odpowiednia. Co więcej, uważa się, że SIBO i przerost metanu to dwa oddzielne jednostki, które mają inne przyczyny i dają nieco inne objawy i wymagające zróżnicowanej terapii.
Rodzaje SIBO
SIBO klasyfikuje się wg typu gazów, jakie produkują. Wyróżniamy 3 typy:
- SIBO wodorowe – bakterie produkują wodór,
- SIBO siarkowodorowe – bakterie produkują siarkowodór,
- IMO (ang. Intestinal Methane Overgrowth), czyli jelitowy przerost metanu, w którym to bakterie produkują metan (archeony).
W naszym ustroju występuje wiele naturalnych procesów obronnych, zapobiegających kolonizacji mikroorganizmów w jelicie cienkim. Do SIBO/IMO dochodzi wtedy, kiedy zostaną one naruszone. Dzieje się tak, jeżeli na skutek różnych schorzeń, zabiegów lub/i leków dochodzi do:
- zaburzeń motoryki jelit, tzw. wędrującego kompleksu mioelektrycznego (WKM);
- zaburzeń w budowie jelit (np. zrostów, zwężeń, guzów, uchyłków, przetok, dysfunkcji zastawki oddzielającej jelito cienkie od grubego);
- niedokwasoty żołądka;
- niedoborów odporności;
- niedoborów żółci oraz enzymów trawienny.
Przyczyny SIBO
Przyczyną SIBO jest wiele chorób współistniejących u pacjentów, które zaleczane są do czynników ryzyka. Najczęściej są to:
- zatrucia pokarmowe,
- cukrzyca,
- choroby zapalne jelit,
- endometrioza,
- zespół Ehlersa Danlosa,
- niedoczynność tarczycy,
- gastropareza,
- zapalenie wyrostka,
- choroba Parkinsona,
- celiakia,
- zapalenie uchyłków,
- mukowiscydoza,
- zespół krótkiego jelita,
- twardzina układowa,
- przewlekłe zażywanie niektóre leków (tzw. inhibitorów pompy protonowej IPP, antybiotyków, opioidów).
W naszym ustroju występuje wiele naturalnych procesów obronnych, zapobiegających kolonizacji mikroorganizmów w jelicie cienkim. Do SIBO/IMO dochodzi wtedy, kiedy zostaną one naruszone. Dzieje się tak, jeżeli na skutek różnych schorzeń, zabiegów lub/i leków dochodzi do:
- zaburzeń motoryki jelit, tzw. wędrującego kompleksu mioelektrycznego (WKM);
- zaburzeń w budowie jelit (np. zrostów, zwężeń, guzów, uchyłków, przetok, dysfunkcji zastawki oddzielającej jelito cienkie od grubego);
- niedokwasoty żołądka;
- niedoborów odporności;
- niedoborów żółci oraz enzymów trawienny.
Czy nieodpowiednia dieta może doprowadzić do SIBO?
Nie ma aktualnych wieści na temat jak często SIBO występuje w populacji. W Instytucie Trychologii i Medycyny Cosmedic w Bydgoszczy wiemy, że około 30-50% przypadków zespołu jelita drażliwego (IBS) wynika z SIBO, a zespół jelita drażliwego występuje z częstotliwością 11-13%. Tak więc nawet około 5-7% z nas cierpi z powodu rozrostu mikroorganizmów w jelicie. Dla porównania, jest to mniej więcej tyle samo, ile osób choruje na cukrzycę.
Jest mało danych na ten temat, jednak coraz częściej mówi się o wpływie diety na SIBO. U części pacjentów nie obserwuje się żadnych przewlekłych schorzeń ani czynników ryzyka. Czasem jest to po prostu kwestia nieodpowiedniej diety.
Objawy SIBO i IMO
W Instytucie Trychologii i Medycyny Cosmedic w Bydgoszczy obserwuje się różne dolegliwości związane z SIBO. Podstawowe objawy to:
- wzdęcia,
- gazy,
- nudności,
- odbijanie się,
- biegunki lub/i luźne stolce,
- zaparcia,
- ból brzucha,
- „kłucie” w brzuchu,
- refluks,
- skurcze brzucha,
- uczucie „kulki” w gardle,
- nieprzyjemny zapach z ust (halitoza).
Dla IMO występują bardziej typowe zaparcia, jak również nudności, odbijanie się i refluks, bóle brzucha, nerwobóle, podrażnienie pęcherza i gazy o zapachu siarki.
W skrajnych przypadkach SIBO/IMO może objawiać się jako:
- biegunka tłuszczowa,
- utrata masy ciała,
- niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach,
- przewlekły stan zapalny w jelicie cienkim,
- niedobory witaminy B12, żelaza (towarzyszą zazwyczaj przerostom SIBO lub IMO wynikających z współwystępujących chorób przewlekłych).
Jeżeli w SIBO/IMO doszło do przerwania szczelności śluzówki jelit, to skutkiem jest aktywacja układu immunologicznego i podwyższony stan zapalny. Może się to objawiać jako:
- bóle stawów,
- gromadzenie się śluzu w nosie lub spływająca wydzielina po tylnej ścianie gardła,
- zmiany skórne,
- problemy z koncentracją, tzw. mgła mózgowa,
- objawy depresyjne i lękowe,
- przewlekłe zmęczenie,
- nadwrażliwości pokarmowe, które występują, mimo iż klasyczne alergie zostały wykluczone.
Schorzenia wynikające z SIBO i IMO
Oprócz wielu przykrych dolegliwości, SIBO/IMO może prowadzić do konkretnych schorzeń. Należą do nich:
- zespół jelita drażliwego,
- wtórna nietolerancja laktozy, fruktozy,
- niedobory witaminy B12,
- anemia z niedoboru żelaza.
Diagnostyka SIBO/IMO
Istnieją dwie metody diagnotyczne, gdzie jedną z nich wykonasz w naszym Instytucie Trychologii i Medycyny Cosmedic w Bydgoszczy.
Badania endoskopowe
Badanie endoskopowe, podczas którego pobiera się próbkę zawartości jelita to pierwsza metoda. Na rozrost bakterii w jelicie wskazuje liczba kolonii bakteryjnych wynoszącą ≥103 mililitr (CFU/ml) zawartości dwunastnicy lub jelita czczego, które stanowią odpowiednio początkową i środkową części jelita cienkiego. Ta metoda, uznawana w przeszłości za tzw. „złoty standard”.
Test oddechowy (wodorowo – metanowy)
Alternatywną dla zabiegów operacyjnych i bardziej powszechną metodą jest test wodorowo – metanowy.
Testy oddechowe wykonuje się po podaniu glukozy lub laktulozy, czyli węglowodanów, które stanowią „paliwo” zarówno dla bakterii jak i archeonów. Mikroorganizmy fermentując je, produkują gazy. Bakterie produkują wodór (H2) lub siarkowodór (H2S), archeony – metan (CH4). Gazy przedostają się do krwi i są wydalane z wydychanym powietrzem.
Więcej informacji na temat SIBO i innych dolegliwości gastrycznych dowiesz się u Nas. Zapisz się na test wodorowo – metanowy już DZIŚ!