Jak odróżnić SIBO od innych chorób jelit?

SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to stan, w którym w jelicie cienkim dochodzi do nadmiernego rozwoju bakterii. W jelicie cienkim, które normalnie zawiera mniejszą liczbę bakterii w porównaniu do jelita grubego, w przypadku SIBO bakterie zaczynają mnożyć się w nadmiarze, co prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania pokarmów. Bakterie te mogą fermentować węglowodany, co powoduje produkcję gazów (np. wodoru, metanu), co z kolei prowadzi do charakterystycznych objawów, takich jak wzdęcia, bóle brzucha i problemy trawienne.

Objawy SIBO

Objawy tej przypadłości mogą być bardzo różne i mogą przypominać inne problemy z przewodem pokarmowym, dlatego diagnoza jest często trudna. Najczęstsze objawy to:

• Wzdęcia i uczucie pełności
• Bóle brzucha, skurcze
• Zaparcia lub biegunka
• Nudności i uczucie ciężkości po posiłkach
• Niedobory pokarmowe (np. witamina B12, żelazo) w wyniku upośledzonego wchłaniania
• Zgaga
• Wzrost gazów (nieswoiste, wynikające z fermentacji przez bakterie)

Przyczyny SIBO

SIBO może być wynikiem różnych czynników, które zaburzają równowagę bakterii w jelicie cienkim. Do najczęstszych przyczyn należą:

1. Zaburzenia motoryki jelit: Upośledzenie ruchów jelit (np. w wyniku choroby Leśniowskiego-Crohna, cukrzycy czy hipotyreozy) może prowadzić do zastoju pokarmów, sprzyjając rozwojowi bakterii.
2. Problemy z wydzielaniem kwasu żołądkowego: Niski poziom kwasu żołądkowego sprzyja wzrostowi bakterii, ponieważ kwas żołądkowy działa jako naturalna bariera ochronna przed bakteriami.
3. Choroby jelitowe: Choroba Leśniowskiego-Crohna, celiakia, czy zespół jelita drażliwego (IBS) mogą predysponować do rozwoju SIBO.
4. Zmniejszenie odporności: Osłabiony układ odpornościowy (np. w wyniku stosowania leków immunosupresyjnych) może ułatwiać rozwój bakterii w jelicie cienkim.
5. Zmiany w mikroflorze jelitowej: Niewłaściwa dieta, np. bogata w cukry i węglowodany fermentujące, może sprzyjać rozrostowi bakterii w jelicie cienkim.

Odgrywanie roli w rozpoznawaniu SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), wymaga zrozumienia, jak schorzenie to różni się od innych chorób jelit, które mogą mieć podobne objawy. Choć objawy SIBO, takie jak wzdęcia, bóle brzucha, zaparcia, biegunki czy uczucie pełności, mogą występować również w innych chorobach jelitowych, istnieją pewne kluczowe różnice, które pomagają w rozpoznaniu przypadłości.

SIBO a inne choroby jelit

Różnice w objawach SIBO w porównaniu z innymi chorobami jelit:

• Zespół jelita drażliwego (IBS): Objawy IBS (ból brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunki) są podobne do tych występujących w SIBO. Jednak IBS to zaburzenie czynnościowe jelit, które nie jest związane z przerostem bakterii w jelicie cienkim. W SIBO mamy do czynienia z nadmiernym rozwojem bakterii, co prowadzi do produkcji gazów, podczas gdy w IBS objawy mogą być wynikiem nadwrażliwości jelitowej bez infekcji bakteryjnej.
• Choroba Leśniowskiego-Crohna: To przewlekłe zapalenie jelit, które może powodować bóle brzucha, biegunkę i wzdęcia, ale zazwyczaj jest związane z uszkodzeniem tkanek jelitowych i stanami zapalnymi. W odróżnieniu od SIBO, w chorobie Crohna zmiany zapalne są bardziej zlokalizowane w jelicie grubym i cienkim, a także mogą prowadzić do owrzodzeń, przetok czy zwężeń jelit.
• Celiakia: W celiakii występuje reakcja immunologiczna na gluten, co prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego. Objawy mogą obejmować biegunkę, bóle brzucha, wzdęcia, ale Small Intestinal Bacterial Overgrowth różni się tym, że głównie dotyczy rozrostu bakterii, a nie reakcji autoimmunologicznej.
• Zatrucie pokarmowe: Biegunki, bóle brzucha i wzdęcia są również objawami zatrucia pokarmowego, ale w tym przypadku objawy pojawiają się nagle po spożyciu zainfekowanego pokarmu. Zatrucie pokarmowe zazwyczaj ustępuje samoistnie po kilku dniach, podczas gdy SIBO jest przewlekłym stanem wymagającym interwencji medycznej.

Diagnostyka różnicowa

Rozróżnienie SIBO od innych chorób jelit jest możliwe dzięki kilku badaniom diagnostycznym. Najczęściej stosowane metody to:

Testy oddechowe (testy gazów)

• Test oddechowy na wodór i metan (lactulose or glucose breath test) jest jednym z najczęściej wykorzystywanych testów diagnostycznych do wykrywania SIBO. Pacjent wypija roztwór laktozy lub glukozy, a następnie mierzony jest poziom wodoru i metanu w wydychanym powietrzu. Jeśli bakterie w jelicie cienkim fermentują te substancje, wytwarzają gazy, które są wykrywane w oddechu pacjenta. Podwyższony poziom gazów może wskazywać na obecność Small Intestinal Bacterial Overgrowth.
• Testy oddechowe na wodór: W przypadku SIBO związanym z bakteriami produkującymi wodór, poziom wodoru w oddechu może być podwyższony. W przypadku IMO, gdzie dominują metanogeny, może być podwyższony poziom metanu.

Badania laboratoryjne

• Testy krwi: Przewlekłe SIBO może prowadzić do niedoborów witamin, takich jak B12, kwas foliowy, żelazo, które są badane w testach krwi. Również poziom markerów zapalnych (np. CRP) może pomóc w odróżnieniu Small Intestinal Bacterial Overgrowth od innych chorób zapalnych jelit.
• Badania mikrobiologiczne: Można również wykonać badania mikrobiologiczne kału, aby sprawdzić, jakie bakterie dominują w jelicie cienkim, chociaż SIBO jest diagnozowane głównie na podstawie testów oddechowych.

Endoskopia i biopsje jelitowe

• Endoskopia jelita cienkiego (np. przez gastroskopię) z pobraniem biopsji może być pomocna w diagnostyce chorób takich jak choroba Crohna, celiakia, czy inne zaburzenia zapalne, ale nie jest rutynowo stosowana w diagnostyce SIBO. Może być przydatna do wykluczenia innych patologii w przypadku wątpliwości diagnostycznych.

Podejście do leczenia

Leczenie SIBO najczęściej obejmuje:

• Antybiotyki – najczęściej stosuje się rifaksyminę (przy SIBO wodoru), metronidazol lub neomycynę, jeśli chodzi o przerost bakterii produkujących metan.
• Zmiany dietetyczne – dieta low FODMAP, eliminacja węglowodanów fermentujących.
• Probiotyki – mogą być stosowane w celu przywrócenia równowagi mikroflory jelitowej po leczeniu antybiotykami.

W przypadku IBS, choroby Leśniowskiego-Crohna lub celiakii leczenie może obejmować:

• Leki przeciwzapalne (w przypadku choroby Crohna),
• Immunosupresję (w chorobie Leśniowskiego-Crohna),
• Dieta bezglutenowa (w celiakii),
• Leki przeciwbiegunkowe lub przeczyszczające (w IBS).

SIBO a inne choroby jelitowe – podsumowanie

Chociaż objawy SIBO mogą być podobne do objawów innych chorób jelit, diagnostyka różnicowa jest kluczowa. Testy oddechowe, badania krwi, mikrobiologiczne i w razie potrzeby endoskopia pomagają w precyzyjnej diagnozie. SIBO jest często rozpoznawane po wykluczeniu innych chorób zapalnych jelit czy zaburzeń trawiennych, a skuteczne leczenie zależy od ustalenia przyczyny i rodzaju przerostu bakteryjnego.

Może Cię również zainteresować: Metabolizm. Jak działa przemiana materii i czy można ją przyspieszyć?

Zapraszamy do odwiedzenia naszej kliniki SIBO Instytut, gdzie pod czujnym okiem specjalistów uporasz się z trapiącymi Cię problemami z układem pokarmowym. Oferujemy wsparcie dietetyka na każdym etapie procesu i leczymy takie przypadłości jak wzdęcia, zaparcia, biegunki, SIBO, IMO, IBS oraz wiele innych. Napisz do nas za pośrednictwem formularza internetowego lub zadzwoń już dziś!