Zespół SIBO/IMO

Rozrost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO) oraz nadmierny rozwój metanogenów w jelicie (IMO) to coraz częściej diagnozowane schorzenia układu pokarmowego.

Co to jest SIBO?

SIBO, czyli Small Intestinal Bacterial Overgrowth (rozrost bakteryjny jelita cienkiego), to stan, w którym dochodzi do nadmiernego wzrostu bakterii w jelicie cienkim. Normalnie w tej części przewodu pokarmowego ilość bakterii jest stosunkowo niewielka, jednak w przypadku SIBO ich liczba znacząco się zwiększa, co prowadzi do problemów trawiennych i innych objawów.

Mechanizm SIBO

W jelicie cienkim bakterie mogą przemieszczać się z jelita grubego lub namnażać się w sposób niekontrolowany. Zbyt duża liczba bakterii w jelicie cienkim zaczyna konkurować z organizmem o składniki odżywcze, fermentując niestrawione węglowodany, co prowadzi do nadmiernego wytwarzania gazów (wodoru, dwutlenku węgla, metanu). W rezultacie pojawiają się objawy związane z trawieniem, takie jak wzdęcia, bóle brzucha, a nawet zaburzenia wchłaniania.

Co to jest IMO?

IMO, czyli Intestinal Methanogen Overgrowth (nadmierny rozwój metanogenów w jelicie), to schorzenie podobne do SIBO, ale z jednym kluczowym różnicą – związane jest z nadmierną produkcją metanu przez specyficzne mikroorganizmy, zwane archeonami. W przeciwieństwie do bakterii produkujących wodór archeony wytwarzają metan, co może prowadzić do innych objawów klinicznych.

Różnice między SIBO a IMO

Różnice pomiędzy SIBO a IMO możemy podzielić ze względu na:

• Rodzaj gazu – w SIBO najczęściej występuje nadmiar wodoru, a w IMO dominuje metan.
• Objawy – w SIBO przeważają biegunki, natomiast IMO często prowadzi do zaparć, ponieważ metan spowalnia perystaltykę jelit.

Objawy SIBO i IMO

Oba te schorzenia mają wiele wspólnych objawów, jednak mogą się one różnić w zależności od dominującego rodzaju gazu.

Typowe objawy SIBO

Jako objawy SIBO jesteśmy w stanie wyszczególnić:

• Wzdęcia – nadmierna ilość gazu w jelitach powoduje uczucie pełności i napuchnięcia;
• Biegunki – fermentacja niestrawionych węglowodanów przez bakterie może prowadzić do luźnych stolców;
• Bóle brzucha – spowodowane przez nadmierny gaz i skurcze jelit;
• Uczucie zmęczenia – ze względu na zaburzenia wchłaniania składników odżywczych organizm może odczuwać brak energii;
• Niedobory witamin – w szczególności witaminy B12, żelaza i innych mikroelementów.

Typowe objawy IMO

Do objawów IMO możemy zaliczyć:

• Zaparcia – metan produkowany przez archeony spowalnia ruch jelit, co prowadzi do problemów z wypróżnianiem;
• Wzdęcia – podobnie jak w przypadku SIBO, wzdęcia są wynikiem fermentacji pokarmu i nadmiernej produkcji gazów;
• Bóle brzucha – związane z powolnym przemieszczaniem się pokarmu w przewodzie pokarmowym.

Przyczyny SIBO i IMO

Przyczyny tych schorzeń mogą być różnorodne, ale najczęściej obejmują:

• Zaburzenia motoryki jelit: – spowolniony ruch jelit prowadzi do zalegania treści pokarmowej, co sprzyja namnażaniu się bakterii;
• Zaburzenia flory jelitowej – przerost bakterii z jelita grubego do cienkiego może być spowodowany antybiotykoterapią lub dietą ubogą w błonnik;
• Zespoły złego wchłaniania – choroby takie jak celiakia czy choroba Crohna mogą sprzyjać SIBO;
• Problemy strukturalne – zwężenia, zrosty po operacjach, przepukliny czy inne problemy mechaniczne jelit mogą utrudniać normalną motorykę i sprzyjać bakteryjnemu przerostowi.

Diagnostyka SIBO i IMO

Jednym z najbardziej popularnych sposobów diagnozowania SIBO i IMO jest test oddechowy. Polega on na spożyciu substancji, która jest fermentowana przez bakterie (np. laktulozy), a następnie mierzy się poziom wodoru i metanu w wydychanym powietrzu. Wysokie stężenia tych gazów mogą wskazywać na obecność SIBO lub IMO.

Leczenie SIBO i IMO

Leczenie SIBO i IMO najczęściej opiera się na:

• Antybiotykoterapii – przepisywane są antybiotyki, które celują w przerost bakterii (np. rifaksymina) lub archeonów (np. neomycyna);
• Zmianie diety – często stosowana jest dieta FODMAP, która ogranicza spożycie fermentujących węglowodanów, co pomaga zmniejszyć objawy;
• Probiotykach i prebiotykach – suplementacja probiotykami może pomóc w odbudowie zdrowej flory jelitowej, ale ich stosowanie powinno być ściśle kontrolowane;
• Suplementacji enzymami trawiennymi – wspomagają procesy trawienne, co redukuje ilość niestrawionych resztek w jelicie cienkim;
• Wsparciu motoryki jelit – leki wspomagające perystaltykę mogą być pomocne w regulowaniu ruchów jelit.

Zespół SIBO/IMO – podsumowanie

SIBO i IMO to dolegliwości, które mogą znacząco wpłynąć na jakość życia, powodując problemy trawienne, wzdęcia, bóle brzucha i zmiany w wypróżnianiu. Ich rozpoznanie i leczenie wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje zarówno diagnostykę, jak i indywidualnie dobrane terapie.

Może Cię również zainteresować: Czym SIBO rózni się od IMO?

Jeśli doświadczasz tych objawów, warto skonsultować się z lekarzem i dietetykiem klinicznym, który pomoże ustalić przyczynę problemów i zaproponuje odpowiednie leczenie. Dlatego jeśli problem SIBO/IMO dotyczy Ciebie i nie wiesz, jak sobie z nim poradzić, nie zwlekaj i zgłoś się do SIBO Instytutu po fachową pomoc dietetyka w Bydgoszczy!